Ufaafu wa Upigakura wa Wakati Mmoja/Sawia —

Home	Encyclopaedia

Personal tools

You are here: Home → Encyclopaedia → Mada → Usajili wa Wapigakura → Mambo ya Kijumla → Ufaafu wa Upigakura wa Wakati Mmoja/Sawia

face

Voter Registration

Topic IndexUfaafu wa Upigakura wa Wakati Mmoja/Sawia

Katika nchi nyingi watu huishi katika maeneo mengi kwa wakati mmoja, ambayo kila mojawapo linaweza kufanya uchaguzi. Kwa mfano, mtu anaweza kuishi katika eneo fulani linalosimamiwa na baraza la mji, halmashauri ya kaunti au ya kieneo, mamlaka ya uongozi wa mikoa au serikali, mamlaka ya kitaifa na katika visa vingine hata mamlaka maalumu za kimataifa.

Ili kutekeleza uchaguzi, kila eneo halina budi kuwa na orodha yake ya wapigakura stahifu. Si bora kwa kila eneo la usimamizi kuunda na kutunza orodha yake tofauti; kufanya hivi kunaweza kutahusisha kupoteza wakati mwingi kufanya kazi ambayo tayari itakuwa ishafanywa, ingawa maeneo mengine ya usimamizi huendelea na kufanya hivyo licha ya haya. Hata hivyo, kwa hakika halmashauri za kusimamia uchaguzi zilizo katika maeneo yaliyo na sehemu nyingi za usimamizi huwa na viteuzi vya kuzingatia:

Tenganisha ukusanyaji deta, orodha tenge. Kila eneo la usimamizi hukusanya na kutunza deta yake ya kibinafsi ya usajili wa wapigakura, bila mipango ya kutumia deta kwa ushirikiano na maeneo mengine. Katika mwelekeo huu, viwango mbalimbali vya serikali hutenda kazi kivyake lakini bila havifanyi kazi hizo vizuri, na uradidi mkubwa wa shughuli hizo. Kunaweza kuwa na sababu mwafaka za kutumia mwelekeo huu. Kwa mfano, ikiwa kila eneo linatumia orodha endelevu ya wapigakura na kufanya mfumo pana wa usajili mwanzoni mwa kampeni za uchaguzi, linaweza kufaidika kidogo kutokana na utumizi deta kwa ushirikiano na eneo jingine – hasa kwenye muhula tofauti wa uchaguzi, huku kukiwa na orodha ya wapigakura inayoweza kuwa taarifa takribani sawa na zile orodha iliyopita ya eneo hilo ambalo linarejelea zoezi la usajili.

Utumizi deta kwa ushirikiano, orodha tenge. Maeneo hutumia deta kuhusu wapigakura kwa ushirikiano, hasa mabadiliko katika hadhi (k.m. watu ambao wamefikisha umri wa kupiga kura, kubadilisha makao yao au walifariki). Kwa wakati huo, kila mojawapo ina uhuru wa kudhibiti na kusimamia deta hiyo kibinafsi kuhusu mabadiliko hayo na kusasaisha orodha yake ya wapigakura. Mwelekeo huu unaweza kuzingatiwa ikiwa angaa moja katika maeneo hayo linatumia orodha endelevu ya wapigakura japo muhula wa uchaguzi wa eneo hilo havilingani. Mpangilio huu unafanana na ushirikiano wa kutumia deta ambao halmashauri nyingine zinaweza kuwa nao na shirika jingine linaloshughulikia umma. Kwa kuwa kila halmashauri ya kusimamia uchaguzi inawajibika kuendesha uchaguzi katika eneo lake kulingana na ratiba ya shirika la kutunga sheria za halmashauri hiyo, kila mojawapo huendelea kudhibiti maendeleo na utunzaji wa orodha yake.

Utumizi deta kwa ushirikiano, orodha ya pamoja. Maeneo hugawana taarifa kwa ukamilifu na kudumisha orodha moja ya wapigakura. Hali nyingi zinaweza kuchochea matumizi ya orodha ya pamoja katika maeneo mengi. Moja ni kipengele cha kikatiba kinachoruhusu kiwango fulani cha serikali idhini ya kuunda na kutunza orodha ya wapigakura inayoweza kutumiwa na eneo zaidi ya moja. Kwa mfano, katioka nchi nyingine jukumu la kushughulikia orodha ya wapigakura ni la serikali (sehemu ya serkali) ya kitaifa, huku katika nyingine likiwa la serikali ya kitaifa. Orodha ya pamoja inaweza pia kuwa bora ikiwa chaguzi zinafanywa kwa nafasi mbalimbali katika maeneo mbalimbali kwa wakati mmoja. Japo hali hii huwa changamano ikiwa maeneo hayo yana vigezo tofauti kuhusu usajili wa wapigakura. Ikiwa hivyo, taarifa muhimu inapaswa kunakiliwa na wafanyakazi katika mchakato wa uchaguzi kufundishwa kupeana aina mbalimbali za kura kwa watu wanaoafiki vigezo tofauti tofauti.