Matumizi ya ziada ya Rejista ya Wapigakura —

Home	Encyclopaedia

Personal tools

You are here: Home → Encyclopaedia → Mada → Usajili wa Wapigakura → Mambo ya Kijumla → Matumizi ya ziada ya Rejista ya Wapigakura

face

Voter Registration

Topic IndexMatumizi ya ziada ya Rejista ya Wapigakura

Lengo kuu la kuunda orodha ya wapigakura ni kutenganisha jukumu la kukagua ufaafu wa wapigakura kutoka kwenye mchakato wa upigaji kura. Usajili wa wapigakura huhusisha kuidhinisha kwamba mtu fulani anafaa kupiga kura, pamoja na kumwarifu mtu huyo kuhusu kituo cha kupigia kura pale ambapo yeye atapigia kura na eneo pana la uchaguzi (ikiwezekana) ambako kura zitahesabiwa. Si muhimu kabisa kutenganisha ukaguzi wa ustahifu wa wapigakura kutoka kwenye shughuli ya upigaji kura, na chaguzi nyingine, zikiwemo chaguzi za kitaifa, zimefanywa pasi na uwepo wa orodha yoyote ya wapigakura. Hata hivyo, ni rahisi zaidi kuendesha shughuli za siku ya upigaji kura ikiwa idhinisho limekamilishwa na kutumiwa kutoa orodha ya wapigakura.

Pamoja na kuidhinisha kwamba watu walioorodheshwa wanastahi kupiga kura, rejista ya wapigakura ina matumizi mengine yanayoeleza vizuri ustahi wa kutumia gharama yote hiyo kuzitengeneza. Miongoni mwa sehemu ambamo ina matumizi ya ziada ni zifuatazo:

Uhalali. Chaguzi za kidemokrasia hutokana na kanuni ya mpigakura mmoja, kura moja. Ili kanuni hii itekelezwe, wapigakura wote stahifu wanapaswa kuwa na nafasi ya kupiga kura, kila mmoja anapaswa kuwa na uwezo wa kupiga kura mara moja na mara moja tu katika tukio lolote la uchaguzi, na kura zote zilizopigwa zinapaswa kuwa na thamani au uzito sawa. Orodha ya wapigakura – hasa ile inayoafiki viwango vikubwa kwenye vipimo vitatu utendakazi vya usasa, ulinganifu na ukamilifu – hutoa nafasi kubwa ya kudhihirika uhalali wa matokeo katika uchaguzi kwa kudumisha uzingatiaji wa kanuni za demokrasia.
Uwekaji wa Maeneo makuu ya uchaguzi. Mipaka ya uchaguzi ambako sehemu tofauti za kijiografia (zinazoitwa wilaya za uchaguzi au maeneo bunge), kila mojawapo huchagua wawakilishi wake katika bunge. Mojawapo ya kanuni zinazoongoza uchoraji wa mipaka ya maeneo makuu ya uchaguzi ni kwamba yote yanapaswa kuwa na idadi sawa ya watu. Wale wanaoshughulikia jukumu hili la kuweka maeneo makuu wanaweza kuongozwa na deta ya sensa au deta kutoka kwenye orodha ya wapigakura.
Elimu kwa wapigakura. Mpango wa usajili wa wapigakura unaweza kuwa sehemu muhimu ya kampeni ya elimu kwa wapigakura. Kupitia kwa hatua hiyo ya usajili, halmashauri ya kusimamia uchaguzi hukutana na wapigakura wengi wastahifu. Inaweza kutumia fursa hii kutoa taarifa muhimu kuhusu uchaguzi, kama vile tarehe, wakati na mahali pa kupigia kura. Kwa wakati huo huo, inaweza kueleza jinsi wa kisiafa utakavyofanya kazi, uchaguzi unavyoimarisha uongozi na kwa nini kuhsiriki kwa wapigakura kuna umuhimu mkubwa.
Matumizi ya pesa na vyama. Wakati mwingine idadi ya wapigakura hutumiwa kuweka viwango vya matumizi pesa ya vyama vya kisiasa, zikiwemo jumla ya pesa ambazo vyama vinaweza kutumia katika kampeni za kitaifa au kieneo. Hii inamaanisha kwamba kunaweza kuwa na uhusiano wa moja kwa moja kati ya idadi ya watu walio kwenye orodha ya wapigakura na pesa ambazo chama au mgombea atatumia katika uchaguzi.
Kampeni za chama. Mara nyingi vyama vya kisiasa hupewa taarifa kutoka kwenye orodha ya wapigakura kwa manufaa ya kampeni zao. Orodha ya majina na makazi yatavisaidia katika safari, usambazaji wa nyenzo za kampeni na kutumia vyombo vya habari kuwasilisha jumbe muhimu kutoka nyumba hadi nyingine. Vikienda kutoka nyumba hadi nyingine, vyama vinaweza kujaribu kutambua wafuasi watarajiwa na kisha wawalenge watu hawa tu katika juhudi zao za kutafuta kura.
Utambulisho wa raia. Ikiwa usajili unajumuisha utoaji wa kadi za utambulisho wa wapigakura zilizo na vipengee kadhaa vya usalama, hizi zinaweza kutumiwa pia kama kadi za vitambulisho vya kitaifa. Wakati mwingine kadi za utambulisho wa wapigakura huwa na ubora wa hali ya juu hivi kwamba zinakuwa njia za kimsingi za kuwatambua raia.
Ishara ya uraia. Kwa wapigakura wapya stahifu – yaani, vijana ambao wamefikisha hivyo karibuni tu umri wa kupiga kura au wahamiaji nchini ambao wameafiki masharti ya kupiga kura – kujumuishwa kwenye orodha ya wapigakura kutakuwa ishara ya uraia. Inadhihirisha kwamba wamekuwa washiriki wakamilifu katika jumuia ya kisiasa na inawawezesha kuwa na usemi katika uchaguzi wa serikali.
Maandilizi kwa siku ya upigaji kura. Wakati mwingine hatua ya kusajili wapigakura hutoa onyo la mapema kuhusu matatizo yanayoweza kuwepo siku ya uchaguzi. Kwa mfano, vyama au makundi mengine ya kisiasa yaliyo na nia ya kuhujumu uhalali wa uchaguzi yanaweza kutaka kutatiza shughuli ya usajili wa wapigakura. Vinginevyo, usajili wa wapigakura unaweza kuisaidia halmashauri ya kusimamia uchaguzi kukusanya taarifa muhimu kimpango ya kuongoza maamuzi kuhusu masuala kama vile pahali pa kuweka vituo vya kupigia kura au iwapo ni bora kuweka vituo vya kuhamishwa vya upigaji kura.