Umuhimu wa Mifumo ya PR —

Home	Encyclopaedia

Personal tools

You are here: Home → Encyclopaedia → Mada → Mifumo ya Uchaguzi → Mifumo na Athari Zake → Proportional Representation (PR) → Umuhimu wa Mifumo ya PR

face

Electoral Systems

Topic IndexUmuhimu wa Mifumo ya PR

Katika hali nyingi, madai imara kuhusu PR hutokana na jinsi mfumo huu unavyokwepa matokeo ya kipekee ya mifumo yenye ufuasi wa wengi na huwa unaweza zaidi kutoa bunge lenye uwakilishaji. Katika nyingi ya demokrasia, hasa zile zenye migao mikubwa ya kijamii, uwekaji wa makundi yaliyopo katika bunge huweza kutoa hali iliyokaribia umuhimu wa kuimarisha demokrasia. Ukosefu wa kuhakikisha kuwa walio wachache na walio wengi huwa na jukumu la kukuza mifumo ya kisiasa huweza kuwa na athari kubwa, kama vile kutafuta uongozi kupitia njia zisizo halali.

Mifumo ya PR kwa ujumla husifiwa kutokana na:

Kufasiri kwa uaminifu kura zilizopigwa kuwa viti vilivyoshinda na hivyo kuepukana na baadhi ya matokeo yasiyoaminika na yasiyo ya haki yanayotokana na mifumo ya uchaguzi ya wafuasi wengi. ‘Viti vya ziadi’ vya vyama vikubwa hupunguzwa na vyama vidogo huweza kusikika bungeni.

Hutia moyo au huhitaji uundaji wa vyama vya kisiasa au makundi ya wagombeaji wenye mitazamo sawa kutoa orodha zao. Hili huweza kubainisha tofauti za sera, imani, au uongozi katika jamii, hasa pale ambapo, huko Timor - Leste wakati wa kupata uhuru, hakuna mfumo wa chama uliowekwa.

Hupunguza idadi ya kura zilizoharibika.Wakati kiwango cha juu kiko chini, karibu kura zote zilizopigwa katika uchaguzi wa PR hutumiwa katika kuchagua mgombeaji anayependelewa. Tazama pcbo2b ili kusoma kuhusu nani anayeweza kutoa uamuzi wa mchakato wa uteuzi katika vyama vya kisiasa. Hili huongeza mitazamo ya wapigaji kura wakati wa uchaguzi kwa sababu wanaweza kuwa na uhakika kuwa kura zao zitachangia katika matokeo ya uchaguzi hata kama ni chache.

Kuwezesha vyama vidogo kupata uwakilishaji, isipokuwa tu pale ambapo kiwango cha juu kiko juu mno, au ukubwa wa wilaya ni mdogo tofauti na ilivyo kawaida, basi chama chochote cha kisiasa chenye hata asilimia ndogo ya kura huweza kuwa muhimu katika uthabiti kwenye jamii zilizogawanyika na huwa na faida kutoa uamuzi katika demokrasia zilizowekwa, kama vile kufanikisha uwakilishaji wa wachache ambao una usawa katika mashirika ya utoaji uamuzi na kutoa vielelezo vya wachache kama wawakilishi waliochaguliwa.

Huvipa vyama moyo wa kufanya kampeni nje ya wilaya zao ambapo wana uwezo zaidi au pale ambapo matokeo chini ya mifumo ya PR ni kuongeza hadi upeo kura zote kwa jumla bila kuzingatia zitatoka wapi. Kila kura hata zile zinazotoka maeneo ambapo chama hakina ufuasi mkubwa, huchangia katika kushinda kiti kingine.

Huzuia uwepo wa ‘maeneo ya umiliki’, kwa kuwa mifumo ya PR huvipongeza vyama vidogo kwa kutumia viti vya wachache, huwa havina uwezo wa kusababisha hali ambapo chama kimoja kinapata viti vyote kutoka mkoa au wilaya moja. Hili huweza kuwa muhimu kwa wachache katika mkoa ambao hauna mikusanyo ya kimaeneo inayoonekana au maeneo badala ya kupata uongozi.

Hupelekea kuwepo kwa maendeleo makubwa na uthabiti wa sera. Mazoea ya nchi za Magharibi mwa Uropa hupendekeza kwamba mifumo ya PR ya uanabunge hupendeza zaidi kutokana na maisha marefu ya serikali, ushiriki wa wapigaji kura, na utendakazi kiuchumi. Urazini kutokana na dai hili ni kuwa mabadiliko ya kila wakati katika serikali kati ya vyama viwili kutoka katika eneo moja na vyenye imani zinazolingana kama inavyoweza kutokea katika mfumo wa FPTP, hufanya mipango ya kiuchumi ya muda mrefu kuwa migumu zaidi, huku serikali za muungano za PR iliyo pana husaidia kusababisha uthabiti na mshikamano katika kufanya uamuzi unaoruhusu nchi kuendelea .

Hufanya ugawanyaji wa uongozi kati ya vyama na makundi husika kuonekana zaidi. Katika demokrasia nyingi mpya, ugawanyaji wa uongozi kati ya idadi kubwa ya walio wengi katika jamii pana wanaoshikilia uongozi na idadi ndogo ya walio wachache huona mapendeleo yao yakitolewa katika udhibiti wa uwanja wa kiuchumi, mijadala kati ya maeneo tofauti ya utawala hayabainiki sana, haina uwazi na hukosa uwajibikaji (kwa mfano nchini Zimbabwe wakati wa miaka yake 20 ya uhuru). Inadaiwa kuwa PR, kwa kujumlisha mapendeleo yao bungeni, hutoa matumaini bora kwamba maamuzi yatapewa mtazamo wa umma na kutazamwa zaidi na jamii moja kutoka maeneo yote.